Po przesłuchaniu 51 płyt z jednego kraju w ciągu zaledwie kilku tygodni można poczuć się ekspertem. Mnie ta przyjemność – i piszę to bez ironii – spotkała w związku z plebiscytem na najlepsze płyty 2013 roku organizowanym przez białoruski serwis muzyczny Experty. Oprócz nagrody krajowej redakcja zasięga bowiem opinii za granicą i przy każdej edycji zaprasza do głosowania po jednym przedstawicielu państw ościennych.

Do ciekawych wniosków prowadzi szybka analiza wyników, a konkretnie konfrontacja preferencji grup jurorskich. Najpierw mamy typy redakcji Experty, potem reprezentantów innych lokalnych mediów, wreszcie obcokrajowców. Tylko przy dwóch tytułach selekcjonerzy serwisu spotkali się z nami. Co by sugerowało potężną przepaść pomiędzy tym, co słuchacze danego kraju cenią w swej lokalnej muzyce a tym, co z tegoż kraju mogłoby zainteresować obcych. (Oczywiście w uśrednieniu – moja dziesiątka w połowie zgodziła się z faworytami kolegów z Litwy, Łotwy, Ukrainy i Rosji, a w połowie z ekspertami Experty).

W całej zabawie najbardziej zdziwiła mnie przyjemność. Spodziewałem się udręki przedzierania przez zwały niesłuchalnej muzyki. Okazało się, że poziom białoruskiej muzyki – chyba można generalizować na podstawie tak kompletnej reprezentacji – przypomina Polskę sprzed 3-4 lat. Czyli moment, gdy wystarczająco wydoskonaliliśmy się w naśladowaniu świata i zaczęliśmy w tym globalnym kontekście szukać siebie. Poznałem więc kombinujących i przystępnych zarazem jazzmanów – Esperanza Spalding byłaby dumna – jak i niezwykle ambientującego trębacza; ekstrawagancką i przy tym niebywale melodyjną pieśniarkę (utwór trzeci) i uwspółcześniony folk (utwór trzeci). I mnóstwo zlokalizowanej alternatywy (pierwsze sekundy!).

Zdziwienie przyjemnością świadczy oczywiście wyłącznie o moim własnym stereotypowym myśleniu. No bo jeszcze Rosja, jeszcze kraje bałtyckie. Ale żeby muzyczne poszukiwania prowadzić akurat za granicą białoruską? Sekundę po tej smutnej konstatacji przywaliła mnie kolejna: przecież tak samo o muzyce polskiej muszą myśleć w Niemczech, we Francji, co dopiero w Wielkiej Brytanii i Stanach. Szukać dobrej muzyki w Polsce? (Tłumaczenie: na Białorusi?). Nic dziwnego, że zaglądają do nas tylko zamknięte stylistycznie, ale otwarte geograficznie nisze.

Drugie zdziwienie wynikło z rozłożenia odruchów negatywnych. I też wydaje mi się potencjalnie cenną nauką dla tych ambitnych, którzy wciąż śnią o tzw. przebiciu się na zachód. Największą niechęć słuchania sprowokowały nie kapele typowo juwenaliowe, wieczni buntownicy i romantyczni pieśniarze starszej daty – uwielbiam zresztą pierwszą piosenkę stąd oraz otwarcie tej płyty – ale produkty doskonale amerykopodobne. O ile przy pierwszym zetknięciu z funkowcami z grupy Step Hall byłem pod wrażeniem produkcji, o tyle po kwadransie marzyłem o powrocie do bardziej poczciwych trójakordowych patriotów.

Było jeszcze jedno zdziwienie. Gdzieś w połowie stawki, podczas słuchania uwielbianej chyba na Białorusi natchnionej grupy BosaeSonca, nagle zacząłem rozumieć słowa. Utwór trzynasty.

.