Tableau! świętowało niedawno imponujące siódme urodziny piękną muzyką i takimże słowem. Teraz Marek dorzucił 18 punktów, w których radzi, jak o muzyce pisać, by on chciał czytać.

Pod większością z tych postulatów z radością bym się podpisał (a miejscami już podpisałem), by zaraz potem zastosować na sobie. Jeśli coś tej litanii szkodzi i nieco odbiera mocy, to moim zdaniem pomieszanie zasad uniwersalnych z prywatnymi upodobaniami autora. Pewnie mało kto zaprzeczy, że pewien poziom researchu, osłuchania, szacunku do czytelnika i pokory własnej to elementy sprzyjające pokojowej relacji z odbiorcą. Podobnie kwestia języka. W zasadzie każdy styl jest do zaakceptowania, o ile jest faktycznie stylem autora. W oczy kłuje za to wszelakie pisanie na wyrost. Potem ktoś w jednym zdaniu sypie wieloczłonowymi terminami diagnozującymi całokształt muzyki, by zdanie następne rozpocząć od „tylko, że”. Słownik młodego postmodernisty przerobiony, ale interpunkcja wciąż na etapie ściągawek z czwartej klasy podstawówki. (Choć w tym miejscu zaapelowałbym przede wszystkim do redaktorów, o ile są. To oni powinni ratować zwykle młodszych kolegów przed niepotrzebnym wstydem, z czego sam nieraz korzystałem).

W punkcie trzecim Marek każe nam się jednak specjalizować – „Nie chodzi tutaj o snobizm czy faszyzm gatunkowy (…): chcę w tekście widzieć, że autor jest autentycznym entuzjastą swojej dziedziny i płynnie porusza się w jej ramach” – a w siódmym poleca poszukać własnej niszy: „Czy świat naprawdę potrzebuje pięćsetnej recenzji tej samej płyty wydanej przed dwoma tygodniami”. Te rady podane w charakterze uniwersalnych budzą we mnie nie tylko opór – a co jeśli ktoś jest autentycznym entuzjastą muzyki w ogóle i zejście do któregokolwiek z podziemi byłoby właśnie oszustwem? co jeśli wśród tych pięciuset recenzji żadnej nie możesz uczciwie podlinkować w miejsce własnej? – ale wręcz przerażenie w sytuacji, w której miałyby znaleźć powszechny posłuch. Wszyscy zamknięci w swoich własnych szufladkach? Żadnych świeżych ocen z zewnątrz? I to w epoce tak skrajnego eklektyzmu?

Od razu przypomina mi się casus Alexa Rossa. Artykuły o Radiohead, Björk czy Bobie Dylanie należą zarówno do najlepszych tekstów jego, jak i najlepszych tekstów poświęconych rzeczonym wykonawcom. O których, zdawałoby się, nie było już najmniejszego sensu pisać, bo doczekali się nie pięciuset, ale pięciuset tysięcy laurek. A szczególnie nie powinien robić tego specjalista od pożółkłych partytur. Tak jak kiedyś wspominałem, według mnie zarówno muzyce jak i nam czytelnikom w tym samym stopniu potrzebni są permanentni poligamiści oraz szperacze-rzeczoznawcy. Nie zaszkodzi, by od czasu do czasu zamieniali się rolami.

Być może czepiam się tych drobiazgów wyłącznie dlatego, że poza nieznajomością lektur według Marka obowiązkowych – sorry, recenzowania uczyłem się na Dukaju – od kilku lat nie spełniam ostatniego zalecenia, bodaj najbardziej stanowczego w całym zestawie:

18. Znajdź pracę i nie zarabiaj na pisaniu o muzyce. Raz jeszcze i wyraźniej: nie bądź profesjonalnym dziennikarzem muzycznym! Ta droga zaczyna się od pięknych marzeń o najlepszym zawodzie świata, które szybko zderzają się ze stertami promosów, których nie będziesz miał ochoty przesłuchać (a co dopiero opisać). Wszystko kończy się prośbami o jałmużnę (czyt. wierszówkę) w różnorakich redakcjach, tanich narkotykach i martwych prostytutkach w twoim łóżku.

O promosy bym się nie martwił, bo w formie fizycznej czy nawet empetrójkowej przychodzą coraz rzadziej, zaś z racji malejącego znaczenia „profesjonalnych krytyków” artyści i ich promotorzy nie obrażają się zbytnio za nierecenzowanie. A dragi i dziwki zabrał nam Pitchfork.

.