Wreszcie dotarłem do Lublina na znakomite Inne Brzmienia, jedne z nielicznych polskich gwiazd mojego tekstu o parytetach na festiwalach.

Poza słuchaniem mądrze rozmawiających i przyjemnie grających miałem okazję poprowadzić rozmowę na temat pokoleniowego wymiaru muzyki. Różnorodni goście zapewnili rozmowę rozciągającą się od polskiego hip-hopu z lat 90. po Spice Girls i Britney Spears, dowodząc, że głos generacji może być autentyczny i sztuczny, niszowy i masowy. Byle był.

Cała rozmowa dostępna jest na fejsie, ze względu na rozstrzał tematów może być bardzo ciekawa albo nieznośna. Mnie najbardziej spodobała się końcówka bez jednoznacznej odpowiedzi, czy muzyka jako tzw. głos pokolenia się wyczerpała. Z jednej strony są dwa mocne powody, dla których mogło się tak stać:

• Muzyka przez dobrych kilka dekad była dla młodych głównym narzędziem to wyrażania tego, kim się jest i z kim się jest (a z kim nie). Już takiej centralnej roli nie odgrywa.
  
  
• Kolejne rewolucje muzyczne sprawiały, że sam wybór aktualnego gatunku oznaczał odcięcie się od poprzednich pokoleń, które nowego stylu nie rozumieją i go odrzucają: od rock’n’rolla przez punk po hip-hop, różne elektroniki i grunge. Już takich rewolucji nie ma.

Czy nie ma zatem muzyk pokoleń? W Lublinie pojawiła się sugestia, że ich rolę przejęły platformy pokoleń, że TikTok z nastoletnimi choreografiami jest tym odcięciem i wyrażeniem siebie, jakimi niby subkulturowe, a w praktyce masowe mody były dla rodziców i dziadków obecnych tiktokerek i tiktokerów.

Obrońcy gatunków mogliby też rzucić K-popem, który zapewnia wyrazistą identyfikację i odcięcie porównywalne z najbardziej hołubionymi muzykami pokoleń poprzednich.

Sam mam nie tyle zamiast, co obok tego inną sugestię: by zamiast myśleć o gatunkach pokoleń, spojrzeć na brzmienia pokoleń. Było pokolenie mikrofonu i gitary elektrycznej. Było pokolenie hałasu, metalowego czy punkowego. Było to od sztucznej perkusji i teł syntezatorowych – co łączy elektronikę z hip-hopem.

W tym kontekście okaże się, że obecne pokolenie ma swoje brzmienie: jest to wszechobecny autotune na wokalach. Kontrowersyjna innowacja sprzed dwóch dekad, wprowadzona do mainstreamu przez Cher równe ćwierć wieku temu, stała się takim standardem, że usłyszenie czystego wokalu w radiu budzi zdziwienie. Co ciekawe, całkiem często zdarza się on w hip-hopie, rzadziej w rapie wchłoniętym przez całe spektrum popu.

Co będzie następne? Być może zadecyduje o tym AI, jeśli z tworzenia dla nas optymalnych playlist z utworów pisanych i wykonywanych przez człowieka przestawi się na generowanie muzyki idealnie dostosowanej do naszych preferencji. Pewnie nikt z nas nie przewidzi, jak to będzie brzmiało. Pytanie, czy komuś rzeczywiście tego się będzie słuchać chciało.

*

Fot. Marcin Butryn / Inne Brzmienia